Pigmentvlekken
Vaak komen mensen in de praktijk die last hebben van pigmentvlekken. Voeding, gezondheid, medicatie en gebruik van agressieve cosmetica producten kunnen hierin natuurlijk een grote rol hebben, maar onverstandig zonnen is een van de grootste oorzaken. Een mooi gebruinde huid in de jongere jaren weerspiegeld zich later als vlekjes aan de oppervlakte. Dat laatste is iets wat de meeste mensen zich niet realiseren. Helemaal niet vreemd, want het is een langdurig en sluipend proces. Ultraviolet licht veroorzaakt een toename van het aantal melanosomen in de keratinocyten; ook de activiteit van de melanocyten wordt hierdoor vergroot. Het MSH (melanocyten stimulerend hormoon uit de hypofyse) beïnvloed via stimulatie van de receptoren op de melanocyten de pigmentatie. Het enzym tyrosinase, aanwezig in de melanocyten, zorgt voor de mate van verdeling van het melanine. Bij een overmaat aan tyrosinase vindt er een reactie plaats in de huid waarbij melanine- cellen oxideren en samenklonteren. Dit proces kan jaren duren, vandaar dat pigmentvlekken soms na jaren van zonplezier opkomen.
Melanocyten zijn dendrietische cellen die tijdens de embryonale periode van de neuraallijst migreren via de dermis naar de stratum basale van de epidermis. Ze vormen 3-5 % van de epidermale celpopulatie. Melanine zit verpakt in melanosomen. Iedere melanocyt voorziet via zijn dendrieten een dertigtal keratinocyten van pigment. De door fagocytose in de keratinocyten opgenomen melanosomen gaan in de cel fungeren als parasols ter bescherming voor het kernmateriaal van de keratynocyt.
Rimpels
Een rimpeltje meer of minder maakt dan in dat geval ook niet meer uit, maar feit blijft dat je er niet jonger uit gaat zien door overmatige blootstelling aan de zon. Nu zijn dynamische fijne rimpeltjes een normale gevolg van mimiek en leeftijd en volledig onschuldig. Wie zich daar aan stoort kan een Botox- injectie overwegen. Maar een diepe rimpelvorming is het resultaat van blootsteling aan overmatige UV-A stralen diep tot in de dermis. Het gevolg is een afbouw en verharding van collageen. De verbinding tussen de vezels in de huid, maar ook de huidlagen op zich worden slechter. Aan de huidoppervlakte is dit te zien aan diepere rimpels en glycation (verharding van collageen). Een aantal Matrix Metalloproteinase enzymen (MMP’s) worden verhoogd door blootstelling aan zonlicht. MMP’s zijn enzymen die in staat zijn de extracellulaire matrix (het bindweefsel tussen de cellen: collageen, glycoproteïnes en proteoglycanen) af te breken. MMP’s spelen een rol bij zowel fysiologische als pathologische processen zoals embryogenese, wondheling, angiogenese en kanker. MMP1 (collagenase)kan 1000 maal verhoogd worden na UV bestraling. MMP1 start het klieven van collageen type 1 en 3 in de huid. Normaal gesproken hebben collagene vezels een half waarde tijd van 17 jaar. Beschadiging heeft daarom langdurige consequenties voor de structuur van de huid.
Zonbescherming
Dat de huid niet bruin wordt met zonbescherming is een fabeltje. Smeren is een primaire noodzaak bij zonnen, daar is geen discussie over: voorkomen is beter dan genezen. Er zijn diverse producten op de markt. Deze producten zijn in staat om UV-beschadigingen en MMP’s in de huid te verminderen, welke de voornaamste huidverouderaars zijn. Zonbescherming bestaat uit minerale (ofwel fysische) filters en chemische (organische) filters. Het grootste verschil is de werking: minerale filters zoals titaandioxide en zinkoxide werken op de huid en weerkaatsen UVstralen. De chemische filters, bijvoorbeeld anthranilzuur en benzofenon hebben wel een grote nadeel: De effectiviteit onder vermindert onder invloed van de zon. Deze categorie is met name effectief in de huid en maken de UV-stralen onschadelijk. Het woord chemisch klinkt niet aantrekkelijk terwijl het woordje mineraal vriendelijker klinkt. Beiden hebben hun voor- en nadelen. Zo is een crème op basis van chemische beschermers vaak heel stug en moeilijk uit te smeren, terwijl de minerale beschermers niet voldoende bescherming kunnen bieden bij langdurige blootstelling aan de zon. In ieder geval is het belangrijk dat een goede zonbeschermer zowel UV-A als UV-B tegen houdt. En juist daarom is het verstandiger een product te nemen die op basis is van zowel chemische als minerale zonbeschermers. Dan bestaan er ook nog combinaties van zowel de chemische als de minerale beschermers. Deze bieden zowel tegen UV-A als UV-B bescherming. Ook zijn de texturen van deze producten wat dunner, waardoor ze minder wit uitslaan en beter te verdelen zijn. Deze werkstoffen worden tegenwoordig steeds vaker verwerkt in zonneproducten. Voorbeelden van deze gecombineerde zonbeschermers zijn Drometrizole trisiloxaan, methyleen bis-benzotriazolyl tetramethylbutylfenol en bis-ethylhexyloxyphenol methoxyphenyl triazine.
