Cryotherapie
Cryotherapie of cryochirurgie is een behandeling waarbij solitaire actinische laesies met vloeibare stikstof behandeld worden.
De vloeibare stikstof kan als een spray worden aangebracht of met behulp van wattenstokjes. De actinische keratose wordt zo bevroren en er ontstaat een blaar onder waardoor de “foute” cellen worden afgestoten. Het is een eenvoudige behandeling die, mits juist wordt toegepast, ook cosmetisch een goed resultaat geeft, al komt hypopigmentatie regelmatig voor. Na de behandeling kan tijdelijk pijn voorkomen en er ontstaat een korst, Genezing treedt over het algemeen tussen de 10 en 20 dagen op.
Fluorouracil crème
Fluorouracil is een cytostaticum dat wordt gebruikt bij verschijdene soorten kanker, zoals borstkanker, darmkanker, maag en alvleesklierkanker.
In een crème (Edufix) wordt deze stof gebruikt bij ondermeer actinische keratosen, oppervlakige plaveiselcel en basaalcel carcinomen en de ziekte van Bowen. Fluoroucacil, 5-FU 5 %, remt het enzyme thymidylaatsynthase waardoor aanmaak van thymicicline, een essential onderdeel van DNA, wordt geremd. Bij onderzoeken geeft het een goede reductie van het ontstaan van NMSC (83%). De crème is makkelijk voor thuisgebruik en moet een aantal weken gebruikt worden. Het geeft forse bijwerkingen zoals roodheid, blaasjes en ulcera, bovendien is de huid tijdens de kuur meer gevoelig voor zonlicht. Dit maakt dat de therapietrouw niet altijd even groot is wat de vermindering van nonmelanoma skin cancer weer te niet doet. Het werkingsmechanisme van deze lokaal aangebrachte crème is dat er een voorspelbare wondgenezings patroon ontstaat vergelijkbaar met dat van Co2 laserbehandeling.
Photodynamische therapie
Photodynamische therapie is een combinatie behandeling met een photosenstitser zoals 5 aminolevulinezuur of methylaminolevulinezuur en zichtbaar licht.
Deze behandeling ALA-PDT of M-ALA-PDT genaamd, wordt steeds vaker toegepast met name bij precancereuze laesies en oppervlakkige huidtumoren in het gelaat en op de hoofdhuid. Hierbij worden aangetaste cellen extreem gevoelig gemaakt voor een lichtbehandeling waardoor deze afstoten. De behandeling kan pijnlijk zijn en er treedt roodheid zwelling en korstvorming op en geeft risico voor pigment verschuivingen.
Peelingen
Resurfacing- behandelingen en peelingen met zogenaamde ‘zuren’ pakken diverse voorstadia van huidkanker aan. Zoals te lezen is in diverse wetenschappelijke artikelen zijn er meerdere dermatologen die huidkander behandelen, welke verklaren dat resurfacing niet enkel een cosmetische doel heeft. Bij het dieper behandelen van de huid worden de cellen in een snellere tempo naar boven toe opschuiven. Het gevolg is dat cellen met een negatief karakter meer naar de oppervlakte komen, of zelfs door het verwijderen van de bovenste huidlagen volledig verwijderd kunnen worden. Resurfacing behandelingen hebben ten onrechte vaak enkel een cosmetische beeld opgebouwd. Bij actinische keratose worden inmiddels goede resultaten gezien met de sterker geconcentreerde TCA-behandelingen. Trichloorazijnzuur 35% vernietigt verhoorningen en actinische keratose en heeft een melanoxitsch effect, waardoor ergere vormen van huidkanker worden voorkomen. Daarnaast is er ook ervaring met de sterkere salicylzuur peelingen en met diepe dermabrasie. Deze peelingen hebben wel een behoorlijke “downtime” en geven risico op hypopigmenatie en littekenvorming.
Retinoïden en tretinoïde
Retinoïden en tretinoïden zijn verwant aan Vitamine A en kunnen preventief werken op huidkanker, met name bij mensen die daar gevoelig voor zijn. Retinoïden zijn onstabieler en mogen in de cosmetische industrie gebruikt worden. Voor medische behandelingen wordt gekozen voor tretinoïde waarvan het effect groter is. Het inwendige gebruik van isotretinoïde (bijvoorbeeld Roaccutane) verminderen de rimpels en alle andere gevolgen van zonbeschadiging. In een onderzoek is isotretinoïde 2m per kilogram door 5 patiënten, die leden aan meerdere basaalcel en plaveiselcel carcinomen, voor 2 jaar geslikt. Hoewel de behandeling effectief was kregen alle patiënten heftige bijwerkingen zoals mucosa- , leverproblemen en botafwijkingen. Zonbeschadigde huid werd in meerdere dubbelblind studies behandeld met het uitwendige gebruik van tretinoïde crème zoals Retinova™ Renova® (speciaal hiervoor gecreëerd), Dit gaf verbetering van de huid in 4-6 maanden. Histologische veranderingen werden gezien na 12 maanden, onder meer herstel van de retelijsten, een gelijkmatiger verdeling van melanocyten en melanine, aanleg van nieuw collageen en verbetering van de vasculatuur. Het resultaat is uiteraard tijdelijk, maar kan een goed onderdeel van een behandelplan zijn. Beschermen van de huid met zonprotectie en moisturizers blijft een must. In een gerandomiseerde studie lijkt deze topicale therapie zelfs de AHA behandelingen te kunnen vervangen. Tegenwoordig wordt het gebruik van uitwendige tretinoïde 0.5% gecombineerd met DNA enzymen als ondersteuning bij het behandelen van actinische keratose en ter preventie van basaalcel- en plaveiselcel carcinomen.
Co2 laser
Een van de technieken om de huid te resurfacen is gebruik van de CO2 laser. Er zijn veel studies gedaan om te zien of CO2 laser behandelingen effectief zijn in het verhinderen van het ontstaan van huidkanker. Sommige studies melden een positief effect, maar anderen noemen deze behandeling minder effectief dan dermabrasie en chemische peelingen. De Co2 laser, kooldioxidelaser is een electrisch gedreven gaslaser waarbij een mengsel van koolstofdioxide, hellium, stikstofgas en waterstofgas wordt ontladen in een gasbuis. De Co2 laser zend infrorood licht uit tussen de 9600 en 10640 nanometer uit. Deze laser bestaat al sinds 1964 en is een van de krachtigste lasers die zowel in de cosmetische setting als medisch wordt toegepast. De watermoleculen van de huid worden snel zodanig opgewarmd dat de cellen acuut verdampen of verbranden. De huid moet vooraf goed verdoofd worden en is na de behandeling eerst grijs gekleurd waarna zich een korst vormt. De genezing duurt net als bij een schaafwond 10-14 dagen maar de huid kan nog lang rood zijn. De nieuwere fractionele Co2 lasertechniek (waarbij niet de gehele huid maar honderden puntjes per vierkante centimeter worden behandeld) gecombineerd met methyl aminolaevulinate is volgens onderzoeken significant effectiever.
